Glokom Nedir?Gözün iç yüzeyini bir çarşaf gibi saran ve görme sinyallerini oluşturan ince sinir tabakasına retina denir. Retinadaki fotoreseptörler (görme hücreleri) tarafından oluşan görme sinyalleri akson denen ince sinir hücreleriyle beyindeki görme merkezine taşınır. Bütün aksonlar, optik sinir başı denen yerde bir araya gelirler ve optik siniri oluştururlar. Optik sinir yaklaşık 1 milyon sinir lifinden oluşmuştur. Optik siniri, içinde yüzbinlerce ince tel olan bir elektrik kablosuna benzetebiliriz. Glokom optik sinirin ilerleyici hasarına ve görme kaybına neden olan bir hastalıktır. Her bir sinir lifindeki kayıp görme alanında da bir kayba neden olur. Glokomda hasar, genellikle göz içi basıncındaki artışa bağlı olduğundan göz tansiyonu olarak da bilinir. Hastaların dörtte birinde göz tansiyonu yükselmeden de hasar olabildiği veya göz tansiyonu yüksek olan bazı insanlarda glokom gelişmediği için göz tansiyonu ifadesi yanıltıcı olabilir. Glokom dünya üzerindeki en sık ikinci körlük nedenidir. Show
Göz İçi Basıncı ile Glokomun İlişkisi Nedir?Gözün içini dolduran ve göz içi yapıları besleyen göz sıvısına aköz denir. Göz içi sıvısı sürekli üretilirlirken bir yandan da sürekli emilerek gözden dışarı boşaltılır. Sıvının üretildiği yapıya siliyer cisim, emildiği yere ise ön kamara açısı denir. Ön kamara çısındaki sıvının emildiği yer bir filtre veya süzgeçe benzer. Eğer sıvı fazla üretilirse veya emiliminde bir sorun olursa göz içi basıncı artar. Göz içi basıncı artışı çoğunlukla emilimdeki bir problem nedeniyledir. Göz içi basıncı arttığı zaman optik sinir başına baskı olur ve görme sinirinde hasar meydana gelir. Tedavi edilmezse hasar kalıcıdır ve körlüğe neden olur. Glokomun Hangi Tipleri Vardır?Glokom anatomik olarak açık açıklı veya dar açılı olarak iki tipe ayrılır. Açık açılı glokomda göz sıvısının emildiği yer olan açı anatomisi normaldir tıkanıklık açıdaki mikro-kanallardadır. Dar açılı glokomda ise açı gözün renkli kısmı olan iris tarafından örtülmüş ve sıvı emilimi bu yüzden azalmışıtr. Glokom ayrıca oluş sebebine göre primer glokom veya sekonder glokom olarakta sınıflandırılır. Primer glokomda belli bir sebep olmaksızın göz içi basıncı yükselir. Sekonder glokom ise başka bir hastalık, ilaç kullanımı, travma ve göz cerrahisi gibi sebeplere bağlı olarak ortaya çıkar. Sekonder glokomların 50 ye yakın tipi bulunsa da çok nadir görülürler. En sık görülen glokom primer açık açılı glokomdur. Primer Açık Açılı Glokom;Glokom hastalarının yaklaşık %90’ı primer açık açılı glokomdur. Bu hastalıkta ön kamara açısı açık olduğu halde sıvının emildiği süzgeç benzeri yapıda tıkanıklık vardır. Tıkanıklığın belirli bir sebebi yoktur. Sonuçta sıvı emilimi bozulur ve göz içi basıncı yükselir. Bu tip glokomda ağrı olmaz ve görme düzeyi erken dönemde etkilenmez. Yani hasta, bir problem olduğunu hastalık ilerleyinceye kadar farkedemez. Ancak rutin muayenede tespit edilebilir. Bazı insanların görme siniri göz içi basınç artışına çok duyarlıdır. Yani basınç artışı normal sınırlarda kalsa bile görme sinirinde hasar meydana gelir. Bu tip açık açılı glokoma normal tansiyonlu glokom denir. Dar Açılı Glokom (veya açı kapanması glokomu);Bu tip glokomda gözün renkli kısmı olan iris, sıvının emildiği yer olan açının üzerini örter ve emilimi zorlaştırır. Açıyı tamamen örtmüyorsa primer açık açılı glokom benzeri bir tablo ortaya çıkar. Yani görme sinir hasarı sinsi bir şekilde yavaş gelişir ve hasta bir problem olduğunu anlamaz. Buna kronik dar açılı glokom denir. Bazen, iris açıyı tamamen örter ve göz içi basıncı aniden yükselerek şiddetli ağrı, bulantı-kusma, renkli hareli görme gibi şikayetler olur ve görme kaybı yapar. Bu duruma akut açı kapanması atağı denir. Atak olduğu zaman hemen müdahale edilmezse ise hızlı bir şekilde körlüğe neden olabilir. Okuler hipertansiyon ve glokom şüphesi nedir?Göz içi basıncının normal sınırın üzerinde ölçülüp, testlerde herhangi bir görme siniri hasarı saptanmadığı duruma oküler hipertansiyon denir. Bu hastalar ise glokom şüphesi olarak adlandırılır. Bazı hastalarda ise muayenede şüpheli bir bulgu veya testlerde şüpheli bir bozukluk tespit edilip tansiyon düşük seyredebilir. Bu hastalar da glokom şüphesi olarak değerlendirilir. Glokom şüphesi hastalarının ileriki yıllarda glokom gelişme açısından yüksek riskli olduğu kabul edilir. Bu hastaların bir göz hekimi tarafından yakın takip edilmesi, glokomun erken tespiti ve tedavinin zamanında başlanması açısından önemlidir. Glokom riski altında olanlar kimlerdir ne yapmaları gerekir?
Glokomun belirtileri nelerdir hangi şikâyetlere yol açar?
Glokom tanısı nasıl konur?Glokom hastalığı, görme sinirinde ilerleyici hasar ve görme alan kaybına sebep olur. Glokomun tanı ve takibinde göziçi basıncı ölçümüyle birlikte görme siniri ve görme alanını değerlendiren testler de mutlaka yapılmalıdır. Sadece göz tansiyonu ölçmek glokom teşhisi ve meydana gelen hasarı belirlemek için yeterli değildir. Hastanın takip muayenelerinde göz tansiyonu normal olsa dahi görme alanında ilerleyici kayıp varsa tedavinin yetersiz olduğu düşünülür.
Glokom nasıl tedavi edilir?Glokomda meydana gelen hasar geri alınamadığından, tedavide asıl amaç görme sinirindeki hasarın ilerlemesini engellemektir. Görme sinirinde hasar gelişimi için en önemli risk faktörü göz içi basıncı olduğundan, neredeyse tüm tedavi yöntemleri göz içi basıncının düşürülmesine yöneliktir. Göz içi basıncının düşürülmesi birçok hastada hasarı engelleyebilir veya en azından yavaşlatabilir. Glokomda birçok tedavi yöntemi mevcut olup hangi tedavinin uygulanacağına hasta ve hekim tarafından beraber karar verilmesi gerekir.
Göz tansiyonu varsa lazer yapılır mı?Glokom (göz tansiyonu) problemi yaşayan hastalarda erken tanı ve tedavi önem kazanmaktadır. İlaç tedavisine yeterli düzeyde yanıt vermeyen ve kullanılan ilaçların yan etkilerinden dolayı ciddi sorunlar yaşayan glokom hastalarına göz tansiyonunda lazer tedavisi (SLT) uygulanabilmektedir.
Göz Tansiyonu tamamen geçer mi?Göz tansiyonu (glokom), tanı konulduktan sonra tamamen iyileştirilip ortadan kaldırılamaz; fakat birçok olguda uygun tedavi ile başarılı bir şekilde kontrol altında tutulabilir ve görme kaybının ilerlemesi engellenebilir. Açık açılı glokom, öncelikle, göz içi basıncını düşüren çeşitli ilaçlarla tedavi edilir.
Göz tansiyonu kaç olursa tehlikeli?Buna göre göz tansiyonu değeri 22 mm Hg ve üstü olduğu takdirde oldukça tehlikelidir. Bu şekilde tehlike oluşturan göz tansiyonu değeri sürekli yüksek çıktığı takdirde bazı sağlık sorunlarına neden olur. Yüksek göz tansiyonu olan kişilerde glokom da görülebilir.
Glokom lazere engel mi?Lazer Tedavisi
Göz tansiyonu tedavisinde lazer ışını ilk olarak, akut glokom krizi tedavisinde ve diğer gözün glokom krizine girmesinin engellenmesinde kullanılır. İkinci olarak kronik glokom vakalarında, göz içinde yapılan sıvının dışa çıkışını kolaylaştırmak için lazer, süzgeç benzeri dışa akım kanallarına uygulanır.
|