Sosyal yardımlaşma ve dayanişma vakfı gelir testi

• Kimler faydalanabilir?

Sağlık güvencesi olmayan ve gelir testi sonucunda aile içindeki kişi başına düşen geliri brüt asgari ücretin 1/3’ünden az olanlar ile 5510 sayılı Kanunda sayılan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları faydalanabilir.

• Nasıl bir destek veriliyor?

Genel Sağlık Sigortası primi Bakanlığımız tarafından ödenir.

• Nasıl başvurulur?

Bu sosyal yardım programına başvuru yapmak isteyen vatandaşlarımız herhangi bir yere gitmeden e-Devlet Kapısı aracılığıyla başvuru yapabilirler. Bununla birlikte e-Devlet Kapısı üzerinden sosyal yardım başvurusu yapmakta güçlük çeken vatandaşlarımız ikamet ettikleri il/ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na giderek de başvuruda bulunabilirler.

Gelir testi esas olarak Genel Sağlık Sigortası kapsamında yapılması gereken bir uygulamadır. Çalışan veya çalışmayan tüm bireyleri içinde barındıran bir sistem diyebiliriz. Genel sağlık sigortası dâhilinde birçok çalışan ya da çalışmayan insan, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

Genel sağlık sigortası sayesinde sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmak isteyen vatandaşlar gelirlerine bakılarak belirli bir prim ödemekte veya gelirleri azsa herhangi bir ücret ödemeden sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

Herhangi bir sigortası bulunmayan veya genel sağlık sigortası kapsamına girmeyen vatandaşların sağlık hizmetlerinden faydalanabilmeleri sebebiyle Genel Sağlık Sigortası çıkartılmıştır. Herhangi bir işte çalışmayan, sigorta sahibi olmayan veya hiçbir desteği bulunmayan vatandaşların Genel Sağlık Sigortasının başlangıcı için ise yapılan teste gelir testi denilmektedir. Yazımızın geri kalanında gelir testi nedir, gelir testi nasıl yaptırılır veya gelir testi nereden yaptırılır gibi soruların cevaplarını inceleyeceğiz.

Gelir Testi Nedir?

Gelir testi, genel sağlık sigortası kapsamına dâhil edilmeyen yani herhangi bir işte çalışmayan vatandaşların ve aile bireylerinin gelirinin tespit edilmesi sonucu sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesini sağlayan bir testtir. Genel sağlık sigortasına sahip olmayanların sağlık için sağlanan imkânlardan yararlanabilmesi için gelir testi yaptırması gerekmektedir. 

Sigortalı olarak çalışan bireylerin sağlık sigortası primleri maaşları üzerinden yatırılmaktadır. Bu kişiler hariç geriye kalan tüm bireylerin genel sağlık sigortası yaptırması zorunlu olduğu için SGK bu kişileri genel sağlık sigortası kapsamında değerlendirmektedir. Bu durumdan itibaren kişilerin ne kadar prim ödeyecekleri ya da ödemeyeceklerinin hesaplanması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Genel Sağlık Sigortasını Kimler Yaptırmalıdır?

Genel sağlık sigortası kapsamında olmayan, yani herhangi bir işte çalışmayan, şahsına ait işyeri sahibi olmayan, 65 yaş ve üstü, ziraat işiyle uğraşmayan, harp ya da vazife malullüğü geliri ile işsizlik ödeneği gibi herhangi bir geliri olmayan vatandaşlar, gelir testi uygulamasına dâhil olarak genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.

65 yaşın üzerinde olan ve herhangi bir sosyal güvencesi veya geliri bulunmayan tüm vatandaşlara Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından aylık yardım yapılmaktadır. Bu yardımla birlikte Gelir Testi yaptırmaları durumunda Genel Sağlık Sigortası primleri de devlet tarafınca ödenebilmektedir.

Gelir Testi Nasıl Yaptırılır?

Kişilerin gerekli kurumlara müracaat ederek bizzat başvurusu ile yapılabilmektedir. Bu başvuru sırasında kişilerin nüfus cüzdanlarını yanında bulundurması gerekmektedir. Kendilerine verilen gelir testi formunu doldurup teslim edilmesi yeterlidir. Bu formun ilgili yere teslim edilmesi sonrasında kurum yetkilileri kişinin ve aynı ikamet adresindeki bireylerin gelirleri, taşınır ve taşınmaz malları, harcamaları ve giderleri gibi standartları tespit edilir. Bunun için gerekli görülmesi takdirde kurum yetkilileri tarafından konut ziyareti yapılması da mümkündür. Gelir Testi uygulamasında dikkate alınacak kriterler şu şekildedir;

• Hane içerisinde yaşayan bireylerin toplam aylık geliri,
• Aile eğer kendi evinde ya da kira ödememek şartıyla başka birinin evinde kalıyorsa, evin rayiç bedelinin 240’ta biri,
• Hane halkının oturmadığı başka bir evi yada arsası varsa bu taşınmazların da 240’ta biri, Aile eğer kiraya vermişse konutun kira bedeli,
• Ailenin binek otomobil ya da ticari amaçlı binek araç için rayiç bedelinin 120’de biri,
• Ailenin varsa bankadaki mevduat hesapları için aylık faiz getirisinin iki katı,
• Ailede var ise sürekli olarak alınan burs ya da yardım gibi ödemelerin aylık ortalaması,
• Ailenin sahip olduğu büyükbaş ya da küçükbaş hayvanlar varsa, ilçe ya da il Tarım Müdürlüklerince bunlar için tespit edilen aylık gelir,
• Geriye kalan tüm gelirlerin aylık ortalaması

Ailenin gelir kalemleri hesaplandığı gibi ortalama giderleri de hesaba katılmaktadır. Ailenin giderleri olarak;

• Giyim,
• Gıda,
• Yiyecek,
• Kira,
• Eğitim,
• Sağlık,
• Ulaşım,

Gibi temel gider kalemleri incelenmektedir. Gelir Testi hesaplama 2020 yılı için hesaplanan tüm giderlerin aylık ortalamasının bireylere düşen miktarı, güncel prime göre kazanç alt sınırının üçte birinden az olması koşuluyla aile bireyleri ve bakmakla yükümlü olunan kişiler genel sağlık sigortası kapsamına alınmaktadır.

Gelir Testine Tabi Olan Aile Bireyleri Kimlerdir?

Genel Sağlık Sigortası sisteminin kapsamına baktığımızda, kayıtları bulunmayan kişilerin ve aile bireylerinin gelirlerinin tespit edilmesi sonucu sağlık hizmetlerinden SGK’nın desteğiyle faydalanabilmesine olanak sağlayan bir uygulama olduğunu belirtmiştik. Aslında burada tam anlamıyla kast edilen aile bireyleri, aynı hane içinde yaşayan eş, evli olmayan çocuklar, büyük anne ve büyük babadan oluşan aile bireylerinden de bahsedilmektedir.

Yaşları ne olursa olsun aynı ikamet adresi üzerine kayıtlı olan ya da aynı ikamette yaşayan ve evli olmayan çocuklar gelir tespitinde aile içinde değerlendirilebilmektedir. Aynı zamanda yirmi beş (25) yaşından küçük ve eğitim hayatına devam eden çocuklar aynı hane içerisinde yaşamıyor olsalar dahi değerlendirmeye dâhil edilmektedirler.

Anne ya da babaya bakmakla yükümlük varsa bile eğer farklı bir hane içerisinde ikamet ediyor iseler ayrı bir gelir testine tabi tutulmaktadırlar. Bu nedenle anlaşılmalıdır ki Gelir Testi açık bir şekilde ikamet odaklı bir testtir diyebiliriz.

Gelir Testi Nereden Yaptırılır?

Genel sağlık sigortası dâhil olmak için yapılması gereken gelir testi için başvurular vatandaşların yaşadığı ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma vakıfları tarafından alınmaktadır. Gelir testi Sosyal Güvenlik Kurumu tarafınca yapılsa da başvurular Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınmamaktadır. Bağlı bulunan İlçe kaymakamlıklarına giderek gelir testi başvurusu yapanlar verilen formu doldurarak orada ki görevliye teslim etmelidir. Gelir testi kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi sayısının toplam gelirinin kişi başına düşen gelirine göre asgari ücret temel alınarak hesaplama yapılmaktadır.

Gelir Testi Yaptırmak Zorunlu mudur?

Genel Sağlık Sigortası bireylerin sadece sağlık için sunulan hizmetlerden faydalanabildiği bir sigorta türüdür. Çalışan bireyler sigorta sahibi olduklarında hem sağlık hizmetlerinden hem de emeklilik haklarından yararlanabilmektedirler. Genel Sağlık Sigortası bu nedenle herhangi bir iş kapsamında çalışmayan bireyleri kapsamak için oluşturulmuştur denebilir. Bu sigorta için daha önceki zamanlarda Gelir Testi yaptırma zorunluluğu bulunmaktaydı fakat günümüzde Gelir Testi yaptırmadan GSS’de sağlanan hizmetlerden faydalanmak mümkün. Bunun için asgari ücret temel alınarak, kişiler asgari ücretten %3’lük bir miktarı dışarıdan bizzat yatırarak Genel Sağlık Sigortası haklarından yararlanabilmektedirler.. 

Bununla beraber belirlenen miktar ödenemiyorsa bireyler isteğe bağlı Gelir Testi yaptırma talebinde bulunarak bu durumu ispatlarlarsa Genel Sağlık Sigortası pirimi devlet tarafından karşılanmaktadır.  

Gelir Testi İçin Gereken Evraklar Nelerdir?

Genel sağlık sigortasın kapsamına girmek ve bu hizmetlerden yararlanmak istiyorsanız, gelir testi başvurusu yapabilmek için daha önce de belirttiğimiz gibi bağlı bulundukları ilçe kaymakamlıklarına başvuru için müracaat etmesi gerekmektedir. Bizzat gidilip gelir testine başvurulmalıdır.

Muhtarlıktan alınması gereken bir adet ikametgâh belgesi, 2 adet vesikalık fotoğraf ve kimlik fotokopisi istenebilmektedir. Bunlarla birlikte kaymakamlık binasındaki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına gidip teslim ederek gelir durumunuza göre yapılacak gelir testi sonucunuzu öğrenip, ödeyeceğiniz prim miktarını sorgulatabilirsiniz.

Gelir Testi Nasıl Yenilenir?

Genel Sağlık Sigortasına sahip bireyler, gelir durumlarında meydana gelen herhangi bir değişiklik durumunda gelir tespitinin yenilenmesi için tekrar bir başvuru yapabilmektedirler. Kişinin, gelirinde bir değişiklik yaşandığını bildirmesi veya bu değişikliğin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’nca tespit edilmesi ya da ispatlanması halinde, bildirim veya tespit tarihinden itibaren yaklaşık bir aylık bir sürenin içerisinde Gelir Testinin yapılması gerekmektedir.

Gelir Testi Hangi Durumlarda Yenilenir?

• Ailedeki kayıtlı kişi sayısında yaşanan bir değişme durumu yenilenebilir. Örneğin; Evlenerek başka bir haneye geçme, boşanarak haneden eksilme, doğum sonrası artan hane sayısı veya ölüm gibi nedenler olabilmektedir.
• Prim ödemesi devlet tarafından yapılanlar ve asgari ücretin üçte biri (3/1) kadar prim ödeyen bireylerin hanesine her yıl ziyaretler yapılmaktadır.
• Vatandaşın primlerinde artma ya da azalma yaşandığında, gelir değişikliği bildirimlerinde gelir testini yeniden yapmak mümkündür..

Genel Sağlık Sigortası Prim Borç Sorgulama Nasıl Yapılır?

Genel Sağlık Sigortası prim borcu sorgulamak istiyorsanız bunun için sadece internet erişiminizin olması yeterlidir. İnternet üzerinden E-devlet hesabınıza giriş yaparak Genel Sağlık Sigortası prim borcunuzu varsa görüntüleyebilir ve ödeme yapabilirsiniz.