Cinsel iliskiden kac gun sonra dollenme olur

Gelişen gebeliğin haftasını belirlemede annenin son adet tarihinin ilk günü ele alınır. Annenin adetleri düzenli ve 28 günde bir oluyorsa adet günü geciktiğinde aslında bebek gebelik haftası 4 hafta olmuştur. Anne karnında gebeliğin ilk 10 haftasına embriyonal dönem, bebeğe embriyo denilir. Bu dönemde bebeğin tüm organlarının gelişimi tamamlanır. Fetal dönem 10. Gebelik haftasından doğuma kadar geçen süredir. Bu dönemde bebeğin organları gelişir olgunlaşır. Hafta Hafta, bebeğin hangi yapılarının geliştiğini göreceğiz.

1.Hafta

Gebelik haftası son adet tarihinin (SAT) ilk gününe göre hesaplanır. Adet döngüsü içinde 14. Gün yumurtlama olur. Döllenmede bu günden sonra gerçekleşir. Embriyonun rahime yerleşmesi ve kanda BHCG yükselişi ile gebelik tespiti 4.gebelik haftasından sonra oluşur. Bu nedenle 4 haftadan önce bir gebelik varlığından söz edilemez.

2.Hafta

Son adet tarihine göre 2. Haftada henüz yumurtlama ve döllenme söz konusu değil. Henüz gebelik yok. Yumurtalıkta seçilmiş bir yumurta çatlamaya hazırlanıyor.

3.Hafta

Hafta başından yani son adet tarihine göre 14.gün yumurtlama gerçekleşti ve yumurta tüpte döllenmeyi bekliyor.

Sperm başı, çekirdek ve bu çekirdeği saran proteolitik enzimler içeren akrozom denilen yapıdan oluşur. Sperm vajinaya geldiğinde pek çoğu ölür. Sadece rahim ağzından geçerek tubaya ulaşan sperm 1000 kadardır. İnsanlarda rahim ağzındaki mukus (servikal mukus) sperm için rezervuar görevi görür. Tubaya gelen sperm döllenme olmazsa tubada beklemez, peritona (karın zarına) geçer ve etkisini kaybeder.

Spermin döllenme yapabilmesi için bazı değişiklikler geçirmesi gerekir. Buna kapasitasyon denir. Çevresindeki akrozom parçalanır yumartaya bağlanma, daha hızlı hareket yeteneği kazanır.

Yumurta (Oosit) ise yumurtlama sonrası tuba tarafından yakalanır ve tubanın ampulla denilen bölgesine taşınır. Bu bölgede yumurta 80 saat kadar kalır ve olgunlaşırken endometrium dediğimiz rahim iç zarı oluşacak embriyoyu kabul etmek için bazı özellikler kazanır.

Yumurta (oosit) 24 saat, sperm 48-72 saat süresince döllenme yeteneğine sahiptir. Bununla beraber ovulasyondan 5 gün önce, 3 gün sonra toplam 8 gün içinde de döllenme gerçekleşebilir. Yumurta içinde sperm girince zona reaksiyonu denilen bir durum gerçekleşir. Bu da yumurta içine farklı sperm girişini engeller.

Ovulasyondan 3 gün sonra embriyo 8 hücreli morula evresindedir. Bu dönemde embriyo rahim kavitesine ulaşır.

1-3 günlük geçen dönemde hatching (zona pellucida yok olur) ile embriyo rahime tutunma yeteneği kazanır.

3 gebelik haftasında hamilemiyim sorusunun cevabı hala hayırdır. Gebelik testleri negatiftir.

4.Hafta

Bu haftada rahime ulaşan embriyo rahim duvarına tutunur ve gelişmeye başlar. 
Endometrial (rahim duvarı) reseptivite yani embriyoyu tutma özelliği 21-28. Günler arası yüksektir. Bu döneme “İmplantasyon penceresi” denir.

Progesteron hormonunun artışı endometriumda bazı değişiklikler yaparak embriyonun tutunmasını sağlar.

Erken gebelik faktörü (EGF) döllenmeden 1-2 gün sonra kanda ölçülecek seviyeye ulaşır. EGF İmplantasyon (embriyonun endometriuma tutunması) öncesi yumurtalıktan, daha sonra embriyonun kendisi tarafından salgılanır. Görevi bağışıklığı baskılamak (immunsüpresyon) ve hücre bölünmesini artırmaktır.

İmplantasyondan önce ferlizasyondan (döllenmeden) 3 gün sonra embriyo HCG salgılar. HCG anne kanında tespit edilmeden önce yumurtalıkta korpus luteum tarafından algılanarak estrojen ve progesteron hormon salgısını artırır. HCG adetin 18.günü embriyoda, 21.günü annenin kanında saptanır.

4 haftada yani döllenmeden 7 gün sonra blastokist evresinde embriyo uterus duvarına tutunur. Önce epitele sonra dolaşım sistemine peretre olur. Embriyo tutunması en çok endometriumun üst, arka, orta hatta olur. 
İmplantasyon penceresi sırasında ortamda integrin olmaması infertiliteye sebep olabilir. “İntegrin” implantasyondaki anahtar faktördür.

Fetal fibronektin de tutunmada önemli rol alır. Bu haftada plasenta oluşur. Plasenta embriyonal sitotrofoblast hücrelerinin annenin kan damarlarını invaze etmesiyle oluşur. Rahim kas tabakasının 1/3’ü kadar kısmı plasental hücrelerle yer değiştirir.

Plasenta ilerde bebeğin gelişimi için gerekli bazı hormonların ve maddelerin sentezi besinlerin elektrolitlerin geçişini sağlar. Maternal (anne) ve bebek dolaşımı arasında direk temas yoktur. Bu nedenle insan plasentası hemokorial olarak isimlendirilir.

5.Hafta

Bu haftada bebek 2mm boyutundadır. Ultrason ile görülebilir.

Bu haftada yani ovulasyondan 3 hafta sonra plasenta oluşmaya başladıktan sonra embriyo oluşmaya başlar. 
Bu haftada idrarda ve kanda gebelik testleri pozitif çıkar

Bebeğin kalbini oluşturan tabaka gelişir. Merkezi sinir sistemi, kas ve iskelet sistemi oluşmaya başlar. Gebelikle ilgili bulantı, halsizlik gibi belirtiler yavaş yavaş çıkmaya başlar.

6.Hafta

Bu hafta başından itibaren bebekte dolaşım sistemi ve plasenta aktif olarak çalışır. Anne ile bebek arasındaki oksijen, karbondioksit ve besinlerin taşınmasında görev alır.

Plesantanın uterus (rahim) tarafında desidua (desidua basalis, desidua kapsularis, desidua vera) denilen yapı oluşur. Plasentanın bebek tarafında trofoblost hücreleri vardır. Trofoblost ve desiduranın karşılaştığı yere Nitabuch tabakası denir. Bu bölgedeki anormallikler plasenta acreataya sebep olur. Bu da dogum sonrası plasentanın ayrılmaması ve aşırı kanamaların sebebidir. Desidua tabakası prolaktin salgılar. Bu hormon amnion sıvı hacmini, elektrolit konsantrasyonunu, gebelikteki immunolojik olayları ve anjigoneziz regüle eder. 12. Gün primer villus dediğimiz parmaksı çıkıntılar oluşur. 17.gün tersiyer villus oluşumu ile fetal damarlar ve plasenta fonksiyon görmeye başlar. Bu çıkıntılar sayesinde bebeğe ait kan ile anne kanı karışmaz. Bu sebeple organ nakillerinde görülen doku reddi gibi durumlar yaşanmamış olur. Böylece kendi içinde yabancı bir varlığın büyümesine izin verilmiştir.

Bebekte 6. Hafta insan gelişiminin çok önemli bir dönemidir. Belli başlı tüm iç organlar gelişmeye başlar. 6 ve 10. Gebelik haftası iç organları gelişimini tamamladığı fakat işlevselliğin minimum olduğu dönemidir. İlk gelişim 5. Haftada kardiyovasküler ve santral sinir sistemi gelişimidir. Bu dönemde temel organ ve sistemler geliştiği için embriyo teratojenler (ilaç, virüs..) çok hassastır. Bu teratojenler önemli gelişim bozukluklarına neden olabilir. Hızlı büyüyen embriyo yassı halden silindirik yapıya dönüşür. Bu haftada beyin vezikülleri gelişerek kalp üstünde izlenir. Omurilik hızla gelişir. Mide-barsak, solunum yolları epiteli, bademcik, trioid ve paratiroid bezler, timus, karaciğer ve pankreas parankimi idrar kesesi, üretranın çoğu epiteli. Gözün lens plağı ve iç kulağın otik çukuru bu haftada gelişir. Bu haftanın sonlarında önce kol sonra bacak tomurcuğu gelişir.

Artan östrojen ve progesteron hormonları annede bazı belirti ve bulgulara sebep olur.

• Sabah daha fazla olan gün içerisinde özellikle aç kalındığında artan bulantı, kusmalar Bu dönemde az az, sık aralıklarla beslenmek, bulantıyı artıran yiyeceklerden uzak durmak… gibi öneriler bulantıyı hafifletebilir.
• Damak tadında değişim ve koku hassasiyeti başlar. Daha önce çok sevdiği bir yiyeceğe karış aşırı olumsuz tepki verebilir.
• Gece derin uyku periyodları azaldığı için gündüz uykuya eğilim ve halsizlik vardır.
• İdrar yolu enfeksiyonu olmadan sık idrara çıkma vardır. Bu rahimde büyümeye ve artan hormonlara bağlıdır.
• Özellikle progesteron artışı barsak hareketlerini yavaşlatacak gaz, şişkinlik ve kabızlığa eğilim yapar.
• Duygusal dalgalanmalar, aşırı sinirli veya hassas olabilir.
• Memelerde dolgunluk, hassasiyet ve ağrı vardır. Meme uçları koyulaşır.

Bu dönemde herhangi bir şikayetiniz varsa jinekolojik muayene, pap smear testi yapılabilir. Üstten bebek kalp atımı net izlenemiyorsa vajinal ultrason yapılabilir. Bunların gebeliğe sakıncası yoktur.

7.Hafta

Bebekte beyin çok hızlı gelişimine bağlı baş çok büyüktür. Alt ve üst çene çıkıntıları ve boyun omurları gelişir. Kol tomurcuğu kürek şeklindedir. Bu haftada bebek 10-11 mm boyutundadır. Göz. Göz kapakları, ağız, burun, burun delikleri, kulak, el-ayak parmak ve tırnakları taslak olarak oluşur. Ultrason ile görüntüsü bebeğin bu haftada nettir.

Annede bulantı şikayeti artarak devam eder. Bulantıyı azaltmak içn az az sık aralıklarla beslenmek, kuru ve tuzlu yiyecekleri yanınızda bulundurmak, yemeklerden sonra su tüketmek, yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak işe yarar. Hormonların etkisiyle karın kaslarında gevşemeye bağlı hafif göbek çıkabilir. Tansiyon veya kan şekeri düşmesine bağlı baş dönmeleri görülebilir. Adet olacakmış gibi kasık ağrısı veya ani hareketle bıçak saplanır gibi kramplar olabilir. Bunlar için bol su içmek, özellikle kalsiyum, magnesium içeriği yüksek besinler tüketmek iyi gelir.

8. Hafta

Bebekte kol ve bacakların dirsek, el bileği, diz ayak bileği gibi ayrıntıları gelişir. Bacaklar kollara göre daha geriden gelir. Dış kulak yolu ve kulak kepçesi oluşur. Retina oluşur ve göz belirginleşir. Baş hala büyüktür, kalbin üzerine doğru eğimlidir. Buna servikal fleksür denir. Parmaklar perdelidir. Yüz bölgesinde dudak ve dil yapısı oluşur. Bebeğin kıkırdak şeklinde iskelet yapısı ve eklemleri oluştuğu için ilk hareketler izlenir. Bebek yaklaşık 13-14mm boyunda ve 2 gram ağırlığındadır.

Annede rahim daha hızlı büyüdüğü için sık idrara çıkma şikayeti artar, bulantı ve halsizlik artar. Progesteron etkisiyle ciltte yağlanma ve akne şikayetleri artar.

9. Hafta

Bebekte göz ve dudaklar gelişmeye devam eder. Yüz yapısı daha belirgindir ve ağız hareketleri başlar. Barsaklar göbek kordonu dış kısımda yer alır ve fizyolojik umblikal fıtık (göbek fıtığı) şeklindedir. Bu hafta ile 13. Hafta arasında CRL (baş-popo mesafesi) ölçümünün yanılma payı 2-3 gündür.

Bu haftalardaki CRL ölçümü artık gebelik haftasını belirlemek için kullanılır. Bu haftalarda bebek 25-30mm boyunda ve yaklaşık 4 gram ağırlığındadır.

Annedeki belirtilerin pik yaptığı, iyice arttığı haftadır. Bulantı artışına paralel mide şikayetleri de başlayabilir. Şikayetler çok artar ve beslenme problemi başlarsa ilaçlar kullanılabilir.

10. Hafta

Bebekte bu haftanın sonlarına doğru parmak aralarındaki perdeler kalkar, parmaklar uzar. Baş hala büyüktür ve vücudun yarısını kaplar. Kulak son şeklini alar. Göz kapakları gelişir. Embriyo insana benzer şeklini alır. Böbrekler fonksiyon göstermeye başlar ve idrar yapar. Bebek bu yaptığı suyu içer ve bu sıvı barsaklarda absorbe edilir. Amnion sıvısının çoğu bu haftalardan sonra bebek idrarı ile oluşmaya başlar. Kesin olmamakla birlikte bebeğin genital yapısına bakılarak cinsiyet söylenebilir.

Cinsel ilişkiden kaç gün sonra bebek rahme yerleşir?

Döllenme ve yerlesme kac gun surer?

Ilişkiden 10 gün sonra döllenme olur mu?

Sperm kaç günde yumurtaya tutunur?